Yayınlanma Tarihi: 10/09/2020 |9,3 min read |

Unutulmaz karakter Hamlet’e hayat veren ünlüler

Trajedi deyince akla ilk gelenlerden biri mutlaka William Shakespeare oluyor. Shakespeare deyince de Hamlet’i düşünmemek olmaz. Hamlet konusu itibariyle hâlâ bizi büyülemeye devam ediyor. Peki resim, film ve kitaplarda da karşımıza çıkan bu etkileyici karaktere kimler hayat veriyor, kimler onu yorumlayıp bizlere sunuyor?

Hamlet ve Horatio: Mezar Kazıcı Sahnesi Görsel kaynağı

 

William Shakespeare tarafından 1599 ile 1601 yılları arasında yazılan “Hamlet”, ünlü tiradıyla olduğu kadar etkileyici intikam hikayesiyle de akıllarda kaldı. Yıllar geçmesine rağmen seyircilerle bağlantı kurma gücünden hiçbir şey kaybetmeyen bu karakter, ilk günden beri birçok tiyatro ve filmde hayat bulmaya devam ediyor. Hikayesi Danimarka’da geçen oyun, ana karakter Prens Hamlet’in, kral olan babasını öldürdükten sonra tahta geçen ve annesi Gertrude ile evlenen amcası Claudius’tan nasıl intikam aldığını anlatıyor.

Tragedyanın kahramanı olan Prens Hamlet, halkı tarafından çok sevilen bir prens olarak karşımıza çıkıyor. Derin düşüncelere dalan ve melankolik olan bu karakter, babasının ölümünün ardından perişan oluyor. Hamlet Ophelia aşkı da bu trajediden payını alıyor. Tahta geçip annesi ile evlenen amcasından sonra ne yapacağını bilemeyen Hamlet, derin düşüncelere dalıyor. Bir gece Hamlet’in babasının hayaleti Hamlet’e gözüküyor ve kendisini amcasının öldürdüğünü söylüyor. Bu durumu öğrendikten sonra Hamlet intikam yemini ediyor ve amcasını öldürmek için planlar yapıyor. Bu süreçte Hamlet ve Ophelia aşkı da darbeler almaya devam ediyor.

İngiltere’den Türkiye’ye Hamlet!

Bir kültüre ait olamayan, dünyaya ait olmuş hikayeler yıllardır bu topraklarda oynanmaya devam ediyor. Birçok halk gibi biz de bunlardan besleniyor ve dersler çıkarıyoruz. Peki Hamlet’in bizdeki öncüleri kimlerdi? Türkiye’de kimler Hamlet’e hayat verdi ve vermeye devam ediyor?

Hamlet’in aslında Türkiye ile tanışması çok geç olmuyor. Ülkemizde Hamlet’in ilk çevirisi 1880’li yıllarda ortaya çıkıyor ama dönemin şartlarından kaynaklı olarak sadece belli bölümleri yayımlanmış. Ardından 1914 yılında İstanbul’da Darülbedayi’nin yani modern anlamda ilk tiyatro ve konservatuar yapısının oluşmasıyla ‘resmi’ tiyatroda hayat buldu. 1912 yılında ise Muhsin Ertuğrul bir Hamlet çevirip yönetti ve başrolünde yer aldı. Hamlet konusu ile Türkiye’de seyircilerini adeta büyüledi.

Dünya’nın en genç Hamlet’i: Engin Cezzar

Engin Cezzar’ın Hamlet oyunundan bir kare.Kaynak

Muhsin Ertuğrul’un uzun yıllar sahnelediği “Hamlet”, 1958-1961 yılları arasında Engin Cezzar tarafından canlandırıldı. Genç oyuncu o zaman henüz 23 yaşındaydı. İstanbul Şehir Tiyatroları’nda Hamlet rolü ile oyunculuğa başlayan sanatçı, dünyada bu rolü canlandıran en genç oyuncu ünvanını elinde tutuyor. Genç dönemlerinin ardından birçok oyunda yönetmenlik ve oyunculuk yapan Engin Cezzar’ın kariyerinde “Keşanlı Ali”, “Midas’ın Kulakları” gibi birçok meşhur tiyatro oyunu bulunuyor.

Türkiye’de bir kadın Hamlet: Ayla Algan

Özellikle Cumhuriyet sonrasında Türkiye’de Shakespeare büyük bir önem kazandı. 1920’lerden sonra Shakespeare’in tüm oyunları dilimize çevrildi. Türkiye ve hatta dünyada boy gösteren az sayıda kadın Hamlet oyuncularından birisi ise Ayla Algan. Tiyatro eğitimini Amerika’da alan Algan, Muhsin Ertuğrul’un kendisini Türkiye’ye çağırması üzerine 1960’da Türkiye’ye dönüyor. Algan, aynı yıl İstanbul Şehir Tiyatrosu oyuncusu oluyor. Türkiye’de ilk kez sahneye 1961’de “Tarla Kuşu” oyunuyla çıkan Algan aynı yıl, “Hamlet” oyununda, hem Ophelia hem Hamlet karakterlerini canlandırıyor. Hamlet Ophelia sahnesi büyük beğeni topluyor.

Tek Hamlet dev kadro: Bülent Emin Yarar

Bülent Emin Yarar Hamlet rolünde seyircilerle buluştu.Görsel kaynağı

Bülent Emin Yarar, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı Şan bölümünde eğitim hayatına başladı. Şan bölümünde eğitim alırken Devlet Tiyatroları’nda figüranlık yaparak oyunculuk hayatına adım attı. Süper Baba’daki avukat rolü ve Reha Erdem filmlerindeki rolleri ile tanıdığımız oyuncu, bunların yanı sıra birçok tiyatro oyununda yönetmenlik ve oyunculuk yaptı. 2013 yılında Bülent Emin Yarar’ın sahneye koyduğu “Hamlet” oyunu Türkiye’de bir ilke imza attı. Tek başına altı karakteri de canlandıran Yarar, İstanbul Devlet Tiyatrosu prodüksiyonu olarak sahnelenen oyunda başarılı Hamlet rolü ile İsmet Küntay Özel Tiyatro Ödülü’ne layık görüldü.

Yeşilçam Hamlet’i: Fatma Girik

Fatma Girik Hamlet rolüyle televizyon ekranında boy gösterdi.Görsel kaynağı

1970 yıllarda Yeşilçam sinemasının olduğu dönemlerde Metin Erksan Hamlet oyununun filmini çekmeye karar verdi. Metin Erksan’ın farklı birşey deneme isteği ile karakterlerin cinsiyetlerini değiştirdi ve Hamlet’i Fatma Girik canlandırdı. Film Variety dergisinde çıkan yazıda “Kadın Hamlet, 1977 Uluslararası Moskova Film Festivali’nin ve 1978 Uluslararası Los Angeles Film Festivali’nin en güzel, en orjinal, en sıra dışı, en eşsiz, en anlamlı, en beğenilen tek filmi” diye övgülere layık görüldü. Türkiye’nin kadın Hamlet’i Fatma Girik de rolüyle beğeni topladı. Fatma Girik 18. Ankara Uluslararası Film Festivali Aziz Nesin Emek Ödülü’ne ve 2001’de İstanbul Uluslararası Film Festivali’nde onur ödülüne layık görülmüştür.

Yurt dışında Hamlet uyarlamaları

Türkiye’de gösterilen ilgi bir yana yurt dışında sinemaların gelişmesiyle birçok tiyatro oyunu daha büyük bütçelerle beyaz perdeye taşındı. Peki sinema filmlerinde hangi bildiğimiz ünlüler Hamlet’e can veriyor?

Hollywood’un bağrından bir Hamlet: Mel Gibson

Mel Gibson’ın Hamlet’i istenen etkiyi yaratmadı.

Mel Gibson belki de sinema tarihinin en önemli rollerine hayat vererek hafızalarımızda yer etmiş, Avustralya asıllı bir oyuncu. En aşina olduğumuz yapımları Mad Max film serisi, Cehennem Silahı serisi, hem rol aldığı ve yönettiği Oscar ve Altın Küre ödüllü Cesur Yürek filmi. Bunların dışında bir klasik olan Hamlet’i de canlandıran Gibson, büyük ününe rağmen eleştirmenlerden geçer not alamamıştı. Hamlet Ophelia sahneleri de beklenenin altında bir etki yarattı. Oyunla ilgili yanlış giden noktaları ve eleştirileri görmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Kutsal Sarah’dan Hamlet’e…

“Kutsal Sarah” Hamlet rolüyle ünlendi.Görsel kaynağı

1844 doğumlu Sarah Bernhardt adını 1870’lerde duyurdu. Kısa sürece Avrupa ve Amerika’da aranan bir isim haline geldi. Oynadığı oyunlarda aldığı drama rollerindeki başarısı sayesinde “Kutsal Sarah” takma adını alan oyuncu, sahne kariyerine 1862’de başladı. Ünlü Fransız okulu Comedie Francaise’de de öğrenim hayatını tamamladı. Kariyerinde sessiz filmlerde de başarı sağlayan “Kutsal Sarah”, 1900 yılında kadın Hamlet olarak “Le Duel d’Hamlet”de rol aldı. Oyunla ilgili detayları öğrenmek için buraya bakabilirsiniz.

Uzayın derinliklerinden bir Hamlet: David Tennant

David Tennant’ın Hamlet’i büyük beğeni topladı.Görsel kaynağı

İşte sinemanın yaramaz çocuğu David Tennant! İzlediğimiz birçok film ve dizide kendisini sürekli hareketli, neşeli ve eğlenceli karakterlerle görmeye çok alışığız. Doctor Who dizisindeki halini hepimiz biliyoruz, bordo Converse’leri ile etrafta koşturan bir karakterdi. 2008 yılında ise bizi dramanın en derin karakterlerinden biri olan Hamlet ile selamlıyor. Royal Shakespeare Company Tiyatrosu’ndaki bir yapımda Hamlet‘e hayat veren oyuncu bu performansı ile çok beğenildi. Oyun öyle büyük bir ilgiyle karşılanmıştı ki tiyatro sahnelerinden televizyon ekranlarına taşındı.

Ruth Negga’dan “Olmak ya da olmamak…”

Ruth Negga’nın Hamlet’inde oyuncu iki rolü birden üstlendi.Görsel kaynağı

Ruth Negga Etiyopya kökenli bir İrlandalı oyuncu olarak son zamanlarda ününe ün katmaya devam ediyor. Oynadığı ve yaptığı işlerde kendisine has bir havası olan ve tarzını her oyuna göre değiştiren kadın oyuncu karşımıza Hamlet olarak da çıktı. 2010/11 sezonunda Ophelia’yı canlandıran Ruth Negga, 2018 yılında Gate Theatre’da Hamlet rolünü almayı başardı. Negga, ilk kez bir kadının Hamlet’i oynamasının üzerinden 300 yıl geçtikten sonra bu sorumluluğun onun için çok onur verici olduğunu söylüyor. Oyuncu Hamlet ve Ophelia’yı ayrı ayrı canlandırabildiği için de çok gurur duyuyor.

National Theatre’da bir Hamlet: Benedict Cumberbatch

Benedict Cumberbatch’in Hamlet’i canlı yayınlandı.Görsel kaynağı

Benedict Cumberbatch 2015 yılında İngiltere’den canlı yayınlanan “National Theatre Live” adlı bir proje ile ünlü kurgusal karaktere hayat verdi. Oyun Türkiye’de sinemalarda canlı olarak yayınladı. İngiltere’nin en önemli tiyatro kuruluşlarından birisi olan National Theatre, “Hamlet”i hala kapalı gişe oynamaya devam ediyor. Lyndsey Turner’ın yönetmenliğinde hayat bulan bu oyunda Benedict Cumberbatch yeni bir Hamlet yorumu ile izleyenlere alışılmadık bir Hamlet’i gösterdi. Başarılı oyuncuyu aynı zamanda “Doctor Strange”, “Patrick Melrose”, “Sherlock” gibi birçok yapımdan tanıyoruz.

Kuralları yıkan Hamlet: Michelle Terry

Michelle Terry cinsiyetten arınmış bir Hamlet olarak sahneye çıktı.Görsel kaynağı

Michelle Terry, Shakespeare’s Globe’a kurum tarihinin zor bir döneminde geldi. Tiyatronun dördüncü sanat yönetmeni olan Terry, yönetim kurulu ile çatışmalar sebebiyle iki yıl sonunda ayrılan Emma Rice’dan görevi yeni devralmıştı. Ancak Shakespeare oyunlarına aşina olan Michelle Terry’nin gözü korkmadı. Olivier ödüllü İngiliz oyuncu Shakespeare’s Globe sahnesine kadın Hamlet olarak seyircilerin karşısına çıktı. Cinsiyetten arındırılmış bir rol olarak ortaya konan bu Hamlet performansı, seyircilerin ve eleştirmenlerin takdirini kazandı. Oyunda aynı zamanda Ophelia’yı erkek oyuncu Shubham Saraf canlandırmış ve işitme engelli bir karaktere de yer verilmişti. İngiliz oyuncu Terry daha önce, Açık Hava Tiyatrosu’nda Kral 5’inci Henry rolünü de canlandırmıştı. Terry’nin Shakespeare’s Globe’a dahil oluş süreciyle ilgili bilgi için tıklayın.

Paylaş!